Veiligheid van de elektrische installatie in oudere woningen verdient aandacht

• maart 02, 2015
• Advies elektrotechniek

Behalve nieuwbouw komt ook de oudere woningvoorraad meer beschikbaar voor nieuwe bewoners. Maar hoe is het met de veiligheid van de technische installatie in die oudere woningen gesteld? Voldoet de elektrische installatie aan de huidige maatschappelijke verwachtingen? En diezelfde vraag geldt natuurlijk ook voor de overige installaties zoals voor gas, water en ventilatie.

NEN 1010

De elektrische installatie in alle woningen gebouwd vanaf de jaren 70 moeten voldoen aan de voorschriften weergegeven in de norm NEN 1010. Dat is de “voorschriftenbijbel” voor elektrotechnische installaties. Sinds de eerste uitgave van deze norm in 1962 zijn er inmiddels vele updates verschenen, afgezien van de tussentijdse aanvullingen en wijzigingen. De norm is in de loop der jaren inhoudelijk gewijzigd en meer en meer opgeschoven van technisch inhoudelijke voorschriften naar voorschriften ten aanzien van veiligheid. Hoewel de techniek en de maatschappelijke verwachtingen in de loop der jaren fors zijn veranderd, staat in de Omgevingsregeling nog steeds dat een elektrische installatie ten minste moet voldoen aan de voorschriften die van toepassing waren tijdens de bouw van de woning. En daar schuilt een gevaar.

Uitvoering installaties

De eerste uitgaven van de norm beschreven nog geen aardlekschakelaars. Ook was destijds in de norm aangegeven wat het minimum aantal wandcontactdozen, aansluitpunten en lichtpunten moest zijn. En wij, Nederlanders als we zijn, kennen alleen bij de kruidenier de vraag “mag het ietsje meer zijn…” Ofwel, de doorsnee oudere woning is uitgerust met een elektrische installatie die destijds al aan de minimale verwachtingen voldeed.

Aantal aansluitingen

De huidige generatie nieuwe bewoners van oudere woningen stellen andere eisen, hebben hedendaagse verwachtingen. Immers overal in huis is de aansluiting van computers, televisie- en radioapparatuur een normale zaak geworden. Ook is het aantal huishoudelijke apparaten toegenomen in de loop der jaren. Daarop zijn de elektrische installaties van destijds onvoldoende ingericht. Met name in huurwoningen worden elektrische installaties vaak niet aangepast aan de huidige verwachtingen. Een installatie bestaande uit slechts twee of drie eindgroepen zonder aardlekschakelaar en uitgevoerd met niet van randaarde voorziene wandcontactdozen, is in een hedendaagse eengezinswoning niet meer acceptabel. Verlengsnoeren als gevolg van een tekort aan wandcontactdozen maken een woning in technisch opzicht onveilig.

Zorgplicht

Met name woningcorporaties en verhuurders van woningen hebben een zorgplicht als het gaat om huurwoningen. Denk daarbij ook aan studentenhuisvesting. Behoudens de bepaling in de Omgevingsregeling dat ten minste moet worden voldaan aan de eisen bij aanleg van de installatie, staat in de norm NEN 1010 dat een uitbreiding of wijziging van enige omvang van de elektrische installatie moet worden uitgevoerd volgens de op dat moment geldende normgeving. Daarmee wordt enigszins getracht een installatie te laten “meegroeien” met de huidige verwachtingen. Norm-technisch misschien juist, maar het is veel te weinig. Anno nu moet met de huidige technische mogelijkheden een elektrische installatie in een woning veilig te gebruiken zijn.

Apparatuur

Sommige apparatuur vraagt om wandcontactdozen met randaarde. De aansluiting van lokaal opgewekte energie en laadvoorzieningen voor elektrische auto’s vragen om een goede beveiliging tegen foutstromen door aardlekfouten en overspanning. Zonnepanelen op het dak mogen geen fouten in de installatie binnen veroorzaken. De naar buiten gevoerde laadkabel naar de elektrische auto voor de deur moet afdoende beschermd zijn. Kortom, de hedendaagse elektrische installatie moet meer kwaliteit en veiligheid bieden ten opzichte van de installatie van destijds.

Beoordeling en inspectie

Veel bewoners trachten het comfort van de woningen te verbeteren met allerhande technische snufjes. Maar, er zou ook terdege aandacht moeten worden besteed aan de veiligheid en kwaliteit van de basisvoorziening ofwel de infrastructuur van de elektrische installatie op zich. Vooral bij het wisselen van eigenaar of huurder zou de elektrische installatie moeten worden aangepast aan de huidige technische mogelijkheden op het gebied van veiligheid en maatschappelijke verwachtingen. Voldoende en van randaarde voorziene wandcontactdozen, aardlekbeveiliging en overspanningsbeveiliging zijn toch wel de minste eisen die u aan een hedendaagse elektrische installatie in een woning mag stellen.

Uw onafhankelijk adviseur elektrotechniek denkt graag met u mee en adviseert u omtrent de mogelijkheden voor een veilige woninginstallatie.

Gerard Wessels

Adviseur elektrotechniek bij Wesselektro advies in Houten. Gespecialiseerd in ontwerp, advies, beoordeling en technisch beheer van elektrische installaties in gebouwen en de volledige technische inrichting van server- of computerruimten. Hij stelt uw PvE op, schrijft uw Functioneel Bestek of verzorgt projecttoezicht.