Kabels in uw elektrische installatie verdienen “dikke” aandacht

• juni 16, 2014
• Advies elektrotechniek

Bestaande verlichting vervangen door ledverlichting bespaart energie. Maar wat zijn de gevolgen voor uw elektrische installatie? Welke invloed heeft de belasting in uw installatie op kabels, veiligheid en bedrijfszekerheid van uw installatie?

Voedingskabels

In uw installatie worden voedingskabels gebruikt voor de verbindingen tussen verdeelkasten. Die kabels zijn een essentieel onderdeel van uw elektrische installatie en dienen afgestemd te zijn op het elektrisch vermogen en de locatie in uw installatie. Meestal zijn kabels zo goed mogelijk weggewerkt in een kabelgoot of stijgladder. De kabels dienen voor het transport van energie in uw elektrische installatie. Een voedingskabel tussen verdeelkasten is meestal uitgevoerd met drie stroomvoerende geleiders, een zogenoemde nulgeleider en een aardgeleider. In de ideale situatie geleiden de drie stroomvoerende geleiders de stroom (het vermogen) en doet de nulgeleider zijn naam eer aan door nauwelijks tot geen stroom te voeren. De aardader draagt zorg voor uw veiligheid, ofwel de foutbescherming in de installatie. Dat is de ideale situatie, maar vaak niet de praktijk.

Elektrische stromen

Op een verdeelkast is de belasting aangesloten van de verbruikers. Denk aan verlichting, wandcontactdozen en apparaten. Al die verbruikers bij elkaar zorgen voor een stroom door de stroomvoerende aders. Omdat de belasting in de praktijk niet gelijkmatig is verdeeld of wisselend wordt gebruikt zijn de stromen in de stroomvoerende aders vaak niet gelijk. Daardoor zal er ook een stroom lopen door de nulader. En elektrische stromen veroorzaken warmte. Dat betekent dat een voedingskabel geschikt moet zijn voor de te verwachten stromen (het vermogen) die uw verdeelkast moet kunnen leveren.

Beveiliging van kabels

Om er voor te zorgen dat een kabel geen te hoge stromen voert worden beveiligingen, bijvoorbeeld zekeringen, toegepast. De beveiliging sneuvelt bij een te hoge stroom en u zit zonder licht….. Bij een goed uitgerekende elektrische installatie zal dat niet snel gebeuren. Maar installaties worden uitgebreid of aangepast. En er zijn nog meer zaken die storingen veroorzaken.
Sommige typen verlichting, zoals ledverlichting en bepaalde apparatuur veroorzaken behalve de werkelijke stroom, waarop de beveiliging is afgestemd, ook nog zogenoemde blindstromen. Deze vaak niet opgemerkte blindstromen dragen bij aan de belasting van uw kabels en zijn mede oorzaak van extra opwarming van kabels in uw installatie. Behalve verlies van vermogen bestaat er een reëel risico op brand door een te hoge temperatuur van uw kabels.

Berekening van kabels

Om er voor te zorgen dat een voedingskabel de belasting volledig aan kan en bovendien raad weet met de ongewenste blindstromen moet de capaciteit van een kabel worden uitgerekend. In een zogenoemde kabelberekening wordt de benodigde “dikte” van de aders bepaald in verhouding tot het te leveren vermogen en de lengte van de kabel op basis van het totaal van de te verwachten stromen. Daarnaast beschrijft de norm NEN 1010 nog voorwaarden waaraan de aanleg van een kabel moet voldoen. Die aanleg heeft namelijk invloed op de mate waarin een kabel warmte kan afgeven. Aan de hand van al die parameters kan een juiste beveiliging van de kabel worden bepaald.

Rekenprogramma

Voor het maken van een kabelberekening is een professioneel rekenprogramma essentieel. Een rekenprogramma dat is afgestemd op de norm NEN 1010 en in staat is om rekening te houden met de aan te houden reductiefactoren. Op basis van de omstandigheden in uw installatie kan in uw specifieke situatie de juiste kabel en beveiliging worden berekend.

Wijziging installatie

Juist als een elektrische installatie wordt gewijzigd of uitgebreid is aandacht voor kabels van groot belang. Het vervangen van bestaande verlichting naar ledverlichting is vaak aantrekkelijk omdat het meestal een flinke besparing oplevert in de energiekosten. Maar wat vaak vergeten wordt is dat deze verlichting een forse bijdrage levert aan de eerder genoemde ongewenste blindstromen. Stromen dus die bovenop de normale belastingstroom komen met als gevolg een extra opwarming van bestaande kabels. Die kabels waren immers uitgerekend op de bestaande situatie. Het gevolg van warmere of zelfs heet wordende kabels laat zich raden!

Kabelmantel en veiligheid

Behalve de aderdoorsnede van de kabel is ook het materiaal van de mantel van groot belang. Behalve voor een mantel van PVC kunt u ook kiezen voor materialen die brandvertragend zijn, halogeenvrij zijn (minder giftige rook) en/of functiebehoud bezitten. De toepassing van halogeenvrije kabels draagt in hoge mate bij aan de veiligheid binnen een gebouw. In de regelgeving wordt hieraan steeds meer aandacht besteed.

Kabelberekening NEN 1010

Het is dus zaak niet alleen bij nieuwbouw, maar zeker ook bij renovatie kritisch te zijn op de belasting van uw kabels, de aderdiameter en de aanleg van een kabel. De op internet te vinden gratis rekentools geven vaak slechts een indicatie van de toe te passen kabel, omdat geen rekening wordt gehouden met de wijze van aanleg en de omgeving. Ook wordt geen rekening gehouden met kortsluitvastheid of spanningsverlies in voorliggende kabels. Deze gratis tools zijn niet geschikt om een volledige elektrische installatie uit te werken.

Een professioneel elektrotechnisch advies en een volwaardig rekenprogramma is daarbij essentieel.

Gerard Wessels

Adviseur elektrotechniek bij Wesselektro advies in Houten. Gespecialiseerd in ontwerp, advies, beoordeling en technisch beheer van elektrische installaties in gebouwen en de volledige technische inrichting van server- of computerruimten. Hij stelt uw PvE op, schrijft uw Functioneel Bestek of verzorgt projecttoezicht.