Energiezuinig ontwerpen van een nieuwe elektrische installatie

• mei 05, 2014
• Advies elektrotechniek

Een nieuw te ontwerpen elektrische installatie biedt optimale kansen voor maximale energie besparing.

Energiezuinig ontwerpen

De milieu wetgeving in Nederland stelt eisen aan het toekomstig te verwachten energie gebruik. Daarmee ontstaat de verplichting energiezuinig te ontwerpen. Nieuwbouw zal mede daarom vaker aan een bepaalde duurzaamheidsklasse gaan voldoen. Daartoe zijn meerdere keurmerken in het leven geroepen waarbij elektrotechnisch advies zeker geen overbodige luxe is.

Energie prestatie coëfficiënt (EPC)

In het ontwerp van uw nieuwbouw, computerruimte of datacenter moet op het gebied van energie besparing met veel factoren rekening gehouden worden. Bouw- en milieuwetgeving richten zich steeds meer op het ontwerpen en realiseren van gebouwen met een energie prestatie coëfficiënt (EPC) die naar 0 loopt, of wel energie neutrale gebouwen. Een lage EPC wordt niet alleen bereikt met bouwkundige maatregelen. Daarin spelen ook de technische installaties een steeds grotere rol. Denk daarbij ook aan lokale energie opwekking.

Duurzaamheidscertificaten

Een belangrijk keurmerk in Nederland is BREEAM-NL. Het is net als het Energielabel, de EPC-norm of LEED een keurmerk waarmee de duurzaamheid van gebouwen wordt bepaald, maar wel het enige keurmerk in Nederland dat aansluit op internationaal geharmoniseerde milieunormen. BREEAM-NL is daarmee een internationaal geaccepteerde standaard voor een duurzaam gebouw of datacenter en geeft aan welk prestatieniveau het gebouw heeft. Een zogenoemde Assessor beoordeelt meerdere categorieën die elk weer verdeeld zijn in een aantal criteria. Enkele van die categorieën zijn management, energie en water. De resultaten van de verschillende onderdelen leiden uiteindelijk tot een totaal score die wordt weergegeven in een classificatie. Na alle controles wordt het definitieve BREEAM-NL certificaat verstrekt door de Assessor.

Ontwerpteam

Een dergelijk duurzaam gebouw ontwerpen en realiseren kan niet meer binnen de conventionele bouwkolom. Voor een duurzaam project moet veel meer worden samengewerkt tussen gelijkwaardige partijen, de architect, de aannemer en de installatie adviseurs. Bouwkundige keuzes vragen om specifieke technische installatie oplossingen en andersom. Gezamenlijk kan tot een effectieve en geïntegreerde techniek worden gekomen. Natuurlijk kan het Bouw Informatie Model (BIM) als hulpmiddel in het bouwproces een toegevoegde waarde hebben, maar BIM is een stroomlijn voor een duurzaam bouwproces en maakt geen duurzaam gebouw! Behalve energiezuinige installaties, lokale energie opwekking en bronsystemen maakt ook het principe van Industrieel Flexibel en Demontabel bouwen (IFD) een gebouw duurzaam.

Technische installaties

Zoals eerder opgemerkt zijn behalve de bouwkundige ontwerpcriteria ook de technische installaties van belang bij het ontwerpen van een duurzaam gebouw. Voor het behalen van bijvoorbeeld een bepaalde prestatie in het BREEAM-NL certificaat kan niet meer worden volstaan met een afzonderlijk ontwerp van de diverse technische installaties. Integratie is dan het “toverwoord”. De elektrische installatie zal voor een groot deel moeten worden geïntegreerd met de klimaatinstallatie en bijvoorbeeld zonwering. De huidige technieken maken een dergelijke integratie goed mogelijk. Integratie van installaties krijgt dan bijvoorbeeld vorm in het koppelen van verlichting, verwarming, koeling en zonwering per ruimte en de aanwezigheid van mensen. In totale gebouwautomatisering kan nog veel verder worden gegaan. Het koppelen van diverse beveiligingsinstallaties aan verschillende gebruiksniveaus is dan mogelijk. Bij de keuze van technische systemen zal uw elektrotechnisch adviseur u adviseren te kiezen voor zogenoemde open besturingssystemen waarin meerdere fabrikanten participeren zoals bijvoorbeeld KNX of LON.

Monitoring van installaties

Monitoring van installaties is een belangrijk onderdeel van geïntegreerde installaties. Daarmee wordt dan niet het gebouwautomatiseringssysteem (GBS) bedoeld maar een systeem waarin energie grootheden worden gemeten, bewaakt en geïnterpreteerd. Nieuwbouw wordt steeds meer uitgerust met die geïntegreerde technieken. Maar zodra het gebouw eenmaal is opgeleverd wordt het overgedragen aan de eigenaar/gebruiker en ingezet voor de bedoelde functies. Alle in het ontwerp bepaalde uitgangspunten en technieken moeten dan tot de beoogde prestaties leiden. Maar wie let daarop? Als behalve de geïntegreerde technieken niet ook monitoring tools zijn opgenomen is alle moeite bijna voor niets geweest. Meten is weten. Daarmee kunt u aantonen dat aan de ontwerp uitgangspunten wordt voldaan. Maar belangrijker nog is het blijvend kunnen controleren of het gebouw de prestaties blijft leveren ook nadat herinrichting en verbouwingen plaatsvinden.

Uw onafhankelijk adviseur elektrotechniek is u graag behulpzaam bij het kiezen van de juiste oplossingen en systemen.

Gerard Wessels

Adviseur elektrotechniek bij Wesselektro advies in Houten. Gespecialiseerd in ontwerp, advies, beoordeling en technisch beheer van elektrische installaties in gebouwen en de volledige technische inrichting van server- of computerruimten. Hij stelt uw PvE op, schrijft uw Functioneel Bestek of verzorgt projecttoezicht.