Aardlekschakelaars in uw elektrische installatie juist testen

• juni 08, 2015
• Advies elektrotechniek

Het toepassen van aardlekbeveiliging is in veel gevallen verplicht en dient in hoge mate uw veiligheid bij het gebruik van elektrische toestellen. Maar, zodra u een aardlekbeveiliging heeft aangebracht wilt u er zeker van zijn dat het toestel ook functioneert. Die zekerheid krijgt u alleen door regelmatig te testen.

Voorschriften

De verplichting tot toepassen van aardlekschakelaars is afhankelijk van het jaar waarin uw elektrische installatie is aangelegd. In nieuw aangelegde elektrische installaties geldt dat behalve een beschermingsleiding (de randaarde), in bepaalde situaties aanvullende bescherming is voorgeschreven in de vorm van aardlekbeveiliging. Bij de ingebruikname van een nieuwe te gebruiken installatie zou een keuring dienen plaats te vinden op basis van de norm NEN 1010, hoofdstuk 61. Vervolg inspecties moeten worden uitgevoerd volgens NEN 3140 met een frequentie die afhankelijk is van een aantal risicofactoren. Ook de aardlekschakelaars moeten bij een inspectie worden gecontroleerd.

Type aardlekschakelaar

In de loop van de tijd zijn elektrische installaties anders van aard geworden en zijn de eisen gesteld aan die installaties daarop regelmatig aangepast. Behalve voor persoonlijke veiligheid kunnen aardlekschakelaars ook worden ingezet ter voorkoming van brand als gevolg van lekstromen door isolatiefouten in de bekabeling. Daarnaast is het type belasting in de installatie van grote invloed op het juist functioneren van de aardlekbeveiliging. Het “oude” type AC aardlekschakelaar mag in installaties aangelegd na 1995 niet meer worden toegepast en zou eigenlijk moeten worden vervangen. Dit type beveiliging werkt alleen goed bij zuiver sinusvormige stromen. De hedendaagse aan te sluiten apparatuur zorgt vaak voor netvervuiling in de vorm van vervormde sinusvormige stromen en harmonischen. Daarom wordt in de installaties vanaf 1995 aardlekbeveiliging type A toegepast. In een installatie met aangesloten PV-panelen of opladers van elektrische voertuigen kunnen gelijkstroomfouten ontstaan. In die gevallen moet voor een optimale beveiliging, afhankelijk van de aangesloten apparatuur, soms worden gekozen voor een aardlekschakelaar van het type B.

Inspectie installatie

Een bedrijfsmatig gebruikte elektrische installatie moet met regelmaat worden geïnspecteerd. Onderdeel van deze inspectie is het testen van de aardlekbeveiliging. Voorafgaande aan deze test moet eerst worden vastgesteld of in de installatie het juiste type aardlekschakelaars is gebruikt. Ook de aansluiting van de aardlekschakelaars moet worden gecontroleerd.

Testen aardlekschakelaar

Maar, hoe kan een aardlekschakelaar juist worden getest? De op elke aardlekschakelaar aangebrachte test knop biedt een eerste mogelijkheid. Maar deze zogenoemde “harde test” test alleen of de beveiliging mechanisch uitschakelt. Daarmee is dus niet vastgesteld of de aanspreekstroom en aanspreektijd voldoen aan de juiste waarden. Met name in oudere installaties kunnen aardlekschakelaars aanwezig zijn die door veroudering minder betrouwbaar zijn geworden, oftewel niet meer aan de specificaties voldoen. Daarom is het noodzakelijk een aardlekschakelaar te testen met een variabele foutstroom.
Door het toevoeren van een oplopende foutstroom moet een aardlekschakelaar uitschakelen binnen een bepaalde bandbreedte. De ondergrens ligt voor het type A op 10,5 mA en voor het type B op 15 mA. De bovengrens ligt voor type A op 42 mA en voor type B op 60 mA. Beneden de onderste grenswaarde mag de aardlekschakelaar niet uitschakelen, boven de bovengrens moet de aardlekschakelaar uitschakelen. Belangrijk bij de test is het type foutstroom. Een type A beveiliging moet worden getest met een zogenoemde pulserende gelijkstroom. Een type B aardlekschakelaar moet aanvullend worden getest met een constante gelijkstroom. Door toepassing van geschikte testapparatuur kunnen de juiste stromen voor een test worden ingesteld.

Het herkennen van het juiste type en het betrouwbaar testen van een aardlekschakelaar is een kwestie van vakkennis. Zorg daarom altijd voor een goed omschreven inspectie van uw installatie en een onafhankelijk advies van uw adviseur elektrotechniek.

Gerard Wessels

Adviseur elektrotechniek bij Wesselektro advies in Houten. Gespecialiseerd in ontwerp, advies, beoordeling en technisch beheer van elektrische installaties in gebouwen en de volledige technische inrichting van server- of computerruimten. Hij stelt uw PvE op, schrijft uw Functioneel Bestek of verzorgt projecttoezicht.