Vernieuwde NEN 1010 elektrische installaties in september 2015

• augustus 17, 2015
• Advies elektrotechniek

De belangrijkste norm voor elektrische installaties, de NEN 1010, wordt vernieuwd en aangepast aan de laatste stand van techniek. De vernieuwde norm wordt gepresenteerd in september 2015 en is dan weer nagenoeg gelijkgetrokken met de jongste Europese en mondiale eisen die aan elektrische installaties worden gesteld. Maar, wordt daardoor ook de toepassing van de norm eenvoudiger of de leesbaarheid verbeterd?

Inhoud NEN 1010

In Europa is afgesproken dat de wereldwijde normreeks IEC 60364 de basis is voor de eisen aan laagspanningsinstallaties. Lidstaten binnen de EU zijn verplicht de eisen gesteld in die mondiale norm via nationale wetgeving in eigen land in te voeren. Aan die eis wordt in Nederland voldaan via de norm NEN 1010, de “bijbel” voor elektrotechnici. De editie van de NEN 1010:2007 dateert uit 2007, was gedeeltelijk aangewezen via het Bouwbesluit 2012 en beschrijft in hoofdzaak veiligheidsbepalingen waaraan elektrische installaties moeten voldoen.

Leesbaarheid NEN 1010

De norm in de huidige vorm is feitelijk alleen leesbaar voor goed opgeleide elektrotechnici. In de loop van de tijd zijn bij de vele wijzigingen en aanvullingen veel praktische eisen uit de norm verwijderd. De bekendste wijziging, het loslaten van de feitelijk beschreven aantallen voor aansluitpunten, levert vooralsnog in de praktijk vaak veel discussie op tussen installateur en afnemer. Mede daarom is in aanvulling op de huidige norm een Nederlandse Praktijk Richtlijn (NPR) opgesteld die onder de naam NPR 5310 praktische uitleg geeft over diverse bepalingen in de norm NEN 1010. De noodzaak van die NPR zegt iets over de leesbaarheid van de norm NEN 1010.

Wetten en normen

Net zoals de vele normen op ander gebied geeft de norm NEN 1010 de objectieve juridische en technische maatstaven aan voor in dit geval de elektrische installaties. Veruit de meeste normen zijn echter geen wet, maar geven een richtlijn met betrekking tot de huidige stand van zaken over het onderwerp van die norm. Slechts enkele normen zijn zodanig bepalend voor veiligheid dat die normen zijn aangewezen via een wettelijke regeling. Zo wordt de norm NEN 1010, zij het gedeeltelijk, via wetgeving aangewezen als bepalende norm voor het veilig aanleggen van elektrische installaties. De norm is op zichzelf dus geen wet, maar geeft een wettelijk bepaald minimum veiligheidsniveau aan.

Juridische staat NEN 1010

Juist omdat de norm NEN 1010 maar gedeeltelijk is aangewezen via wetgeving en het toezicht vanuit de overheid steeds meer wordt afgebouwd is het van belang bij een overeenkomst voor het ontwerp en de realisatie van een elektrische installatie de normen te benoemen waaraan die installatie moet gaan voldoen. Bij een onverhoopte calamiteit zal een verzekeringsbedrijf of rechter zich richten op datgene wat in technische en maatschappelijke zin reëel en haalbaar is. Met betrekking tot een elektrische installatie zijn dat dus ten minste de voorschriften uit de norm NEN 1010. Voor zover u de norm niet in uw overeenkomst, lees bestek, heeft vermeld zal alleen het publiekrechtelijke deel van de NEN 1010 van toepassing zijn. Alle overige bepalingen uit de norm zijn alleen bindend als de norm volledig in uw overeenkomst is genoemd. U kunt uw contractpartner dus alleen volledig aansprakelijk stellen als de gehele norm zou moeten zijn toegepast.

Vernieuwde NEN 1010

In september van 2015 komt de vernieuwde editie van de norm NEN 1010 uit. Met name alle wijzigingen en aanvullingen die sinds de editie van de norm uit 2007 mondiaal zijn uitgebracht zullen zijn verwerkt in de nieuwe editie. Die nieuwe editie mag worden gebruikt op basis van het gelijkwaardigheidsprincipe uit de wetgeving. Ook de verklarende NPR 5310 zal aan de norm NEN 1010:2015 worden aangepast.

Simpele en complexe installaties

Elektrische installaties lopen uiteen van eenvoudig tot zeer complex. Denkbaar is dat aan een woninginstallatie veel minder eisen behoeven te worden gesteld dan aan een complexe elektrische installatie in een datacenter of ziekenhuis. Juist omdat de norm in de huidige vorm hoofdzakelijk veiligheidseisen geeft mag de vraag gesteld worden of al die eisen wel van toepassing zijn op elke type elektrische installatie. Toch zal ook de vernieuwde NEN 1010:2015 vooralsnog in de huidige vorm uitkomen waardoor vakkennis en een deskundige toepassing van de norm essentieel blijft.

Uw onafhankelijk adviseur elektrotechniek helpt u graag met het opstellen van een juridisch en technisch correct Functioneel Bestek voor uw project zodat u beschikt over een degelijk document waarmee een aanbesteding of serieuze offerte van uw installateur mogelijk wordt.

Gerard Wessels

Adviseur elektrotechniek bij Wesselektro advies in Houten. Gespecialiseerd in ontwerp, advies, beoordeling en technisch beheer van elektrische installaties in gebouwen en de volledige technische inrichting van server- of computerruimten. Hij stelt uw PvE op, schrijft uw Functioneel Bestek of verzorgt projecttoezicht.