Meterkast, het begin van elke technische installatie

• april 25, 2018
• Advies elektrotechniek

De meterkast is het beging van elke installatie, om het even om welke technische installatie het gaat. Uw woning, winkel, organisatie of bedrijf is voorzien van een ruimte waarin de nutsbedrijven en providers het betreffende product afleveren aan de gebruiker. Het gevolg is dat in die ruimte veel techniek is ondergebracht. Techniek die bepalend is voor het functioneren van alle voorzieningen in uw woning of gebouw. Een betrouwbare en veilige ruimte is dus essentieel.

Meterkast

Eerst maar eens vaststellen wat wordt verstaan onder een meterkast. Bedoeld wordt een ruimte waarin alle technische voorzieningen zijn ondergebracht die nodig zijn als overdrachtspunt. De overdracht dus van het betreffende product tussen de leverancier of provider en de gebruiker. De ruimte dient aan bepaalde voorschriften te voldoen zodat voldoende plaats beschikbaar is voor de diverse technieken en meetinrichtingen. Daarnaast stellen die verschillende technieken ook eisen aan de manier van opstellen of de overdracht. Een meterkast kan zijn uitgevoerd als inpandige bouwkundige ruimte of als een daartoe geschikte voorziening buiten.

Voorzieningen

Veruit de meest bekende voorzieningen in de meterkast zijn de elektra-, gas- en watermeters. Ook zal iedereen de groepenkast, of beter de verdeelinrichting, voor de elektrische installatie herkennen. Maar, denk ook aan de veiligheidsaarding en de signaaloverdracht van centraal antenne-, data- en telefoonsignalen. Allemaal technieken die hun eigen typische aansluitvoorzieningen nodig hebben en die liefst zo storingsvrij mogelijke moeten werken. Een beetje aandacht kan daarom dus geen kwaad.

Afmetingen en plaats

Voor meterruimten zijn bepalingen opgenomen in de Omgevingswet, de netcode en diverse normen.
Het Besluit bouwwerken leefomgeving zegt iets over de locatie van een meterkast met betrekking tot bereikbaarheid. In woningen geldt een afstand van maximaal 3 meter tot de plaats van toegang tot de woning (voordeur) en bij overige gebouwen geldt een afstand van maximaal 10 meter. De norm NEN 2768 beschrijft afmetingen van de meterkast in met name woningen, terwijl de netcode de voorschriften beschrijft met betrekking tot bereikbaarheid en toegankelijkheid.

Woningen

Voor woningen is een afspraak gemaakt over de afmetingen van een meterkast, vastgelegd in de norm NEN 2768, “Meterruimten en bijbehorende bouwkundige voorzieningen in woningen”. De norm geeft de eisen weer voor de minimale afmetingen en de indeling van de meterruimte bestemd voor een woonfunctie in laagbouw en hoogbouw. Let op, het gaat dus om de minimale afmetingen. Tevens legt deze norm de minimale afmetingen en de wijze van aanleg vast van schachten en kokers en de inrichting van leidingdoorvoeren van de leidingen die deel uitmaken van de desbetreffende distributienetten.

Utiliteit

Voor gebouwen anders dan woningen (geen woonfunctie) zijn geen vastgestelde normen beschikbaar. Omdat per bouwwerk de aansluitwaarden verschillen is maatwerk nodig. De diverse netbeheerders beschikken over richtlijnen die aangeven wat de minimale afmetingen dienen te zijn bij de verschillende aansluitwaarden van elektra, gas en water. Maar, deze richtlijnen houden geen rekening met de overige providers. Daarom moet de inrichting van een meterkast bij utilitaire gebouwen in samenwerking met de netbeheerders, architect en opdrachtgever nauwkeurig worden bepaald. De praktijk leert dat veelal de ruimte helaas te beperkt wordt gehouden met alle gevolgen van dien.

Veiligheid meterkast

Behalve een goede bereikbaarheid en toegankelijkheid is ook de techniek bepalend voor een betrouwbare en veilige meterkast. Natuurlijk staan er geen chemicaliën, strijkplanken en archiefdozen in, toch? Maar, wat draagt dan wel bij aan een veilige ruimte? De elektrische installatie is de belangrijkste installatie als het gaat om veiligheid. In de verdeelinrichting komt alle energie samen en is vaak veel (besturings-)techniek ondergebracht, terwijl alle zwakstroominstallaties met vele verschillende voedingsunits van energie moeten worden voorzien. Een rits contactdozen en onderlinge beïnvloeding is dan vaak het gevolg.

Veilige installaties

De diverse installaties dienen in de meterkast dus veilig te worden aangebracht en aangesloten. Met de voortschrijdende technieken levert dat steeds meer aandachtspunten op. Belangrijke aandachtspunten voor een veilige meterkast op een rijtje:
• Aanduiding van de meterkast met de juiste symbolen
• Bereikbaarheid van de meterkast zonder belemmeringen
• Toegankelijkheid van de diverse installaties in de meterkast
• Bescherming tegen vocht, vorst en ongedierte
• Voldoende ventilatie
• Voldoende ruimte voor de diverse toe te passen installaties
• Herkenbaarheid van hoofdschakelaars en hoofdafsluiters
• Herkenbaarheid en bereikbaarheid van de hoofdaardrail
• Beveiliging door middel van overspanningsafleiders
• Correct aangelegde contactdozen voor de voeding van zwakstroominstallaties
• Voldoende scheiding installaties die signalen zenden en ontvangen
• Afscherming van installaties die gevoelig zijn voor 4G/5G-straling
• Beschikbaarheid van schema’s en tekeningen

Uw onafhankelijk elektrotechnisch adviseur denkt graag met u mee over ontwerp, plaats, afmetingen en inrichting van een veilige meterkast.

Gerard Wessels

Adviseur elektrotechniek bij Wesselektro advies in Houten. Gespecialiseerd in ontwerp, advies, beoordeling en technisch beheer van elektrische installaties in gebouwen en de volledige technische inrichting van server- of computerruimten. Hij stelt uw PvE op, schrijft uw Functioneel Bestek of verzorgt projecttoezicht.