Kabels in elektrische installaties verouderen in de loop der tijd en verdienen aandacht

• augustus 18, 2014
• Advies elektrotechniek

Laagspanningskabel is een van de meest gebruikte materialen in elektrische installaties. Weggestopt in kabelgoten of in de grond zijn kabels aan het oog onttrokken en worden vaak vergeten als het gaat om onderhoud en inspectie. Maar hoelang gaan kabels in een elektrische installatie betrouwbaar mee?

Kabelsoorten

In elk gebouw worden kabels verwerkt. Denk bijvoorbeeld aan laagspanningskabels, zwakstroomkabels en datakabels. Afhankelijk van de toepassing en de gebruiksomstandigheden wordt een keuze gemaakt uit de verschillende typen kabels en mantelmaterialen. Voor kabels in kabelgoten, in de grond of op het dak gelden andere uitgangspunten als het gaat om omgevingsinvloeden. Ook zijn in bepaalde situaties kabels noodzakelijk met eigenschappen als brandvertragend, halogeenvrij of zelfs met functie behoud.

Omgevingsinvloed

Net als bij elk ander component van een elektrische installatie moet bij de keuze van een kabel de omgeving worden meegewogen. In de norm NEN 1010 worden voorschriften gegeven voor de toepassing van kabeltypen in bepaalde omstandigheden. Daarin zijn met name vocht, temperatuur en agressieve stoffen bepalende factoren. Vocht is een belangrijke factor als het gaat om isolatiewaarden, terwijl temperatuur grote invloed kan hebben op de conditie van de kabel en de mate van veroudering van het gebruikte isolatie materiaal. Agressieve stoffen kunnen een chemisch reactie aangaan met het gebruikte mantelmateriaal met alle gevolgen van dien.

Technische levensduur

Normaal gesproken geldt voor bekabeling een technische levensduur van 30 tot 50 jaar. Maar zoals opgemerkt kunnen bepaalde omstandigheden de levensduur flink bekorten. Met name licht met UV-straling en wisselende hoge of lage temperaturen kunnen de levensduur bekorten naar 10 tot 20 jaar. Kabels op het dak zijn dus kwetsbaar omdat deze kabels worden blootgesteld aan zowel UV-licht als hoge en lage temperaturen.

Belasting

Met name laagspanningskabels, gebruikt voor energie transport, verdienen aandacht. Juist deze kabels bevatten in de regel nogal wat koper en worden daarom nauwkeurig berekend. Met daartoe geschikte kabelberekening programmatuur kan exact worden berekend welke aderdoorsnede bij een bepaalde belasting en lengte moet worden toegepast. Hoe minder koper hoe goedkoper is de gedachte. Toch is dat niet altijd de beste keuze op de langere termijn. Behalve het feit dat in kabels warmteverlies, lees energieverlies, optreedt worden deze kabels dus ook warmer naar mate de belasting toeneemt. En juist warmte versnelt de veroudering van gekozen ader- en mantelmateriaal. Die veroudering is de oorzaak van een afnemende isolatiewaarde en dus een hoger risico op kortsluiting.

Storingen

Door rekening te houden met de te verwachten omstandigheden kan een kabel berekend op de minimaal noodzakelijke doorsnede weliswaar voordelig zijn in aanleg, maar kijkend naar de economische levensduur mogelijk een dure oplossing zijn. Het uitvallen van een essentiële energievoorziening of koelinstallatie door een defect in een kabel kan grote en kostbare gevolgen hebben. De keuze voor een trap grotere aderdoorsnede kan dan op de lange duur een beter economisch verantwoorde keuze blijken te zijn.

Energieverlies

Ook het energieverlies in met name voedingskabels is een belangrijk punt van aandacht dat vaak wordt vergeten. In een voedingskabel voor een vermogen van 1.000 kVA en een lengte van 40 meter kan het energieverlies al snel oplopen naar waarden boven de 30.000 kWh op jaarbasis. Vermogen dat u niet alleen betaalt, maar dat ook warmte opwekt in de kabel en daarmee de veroudering versnelt. Vaak blijkt een trap grotere aderdoorsnede deze verliezen aanzienlijk te verminderen zodat u die iets hogere investering bij aanleg, in de exploitatie snel terugverdient.

Uw onafhankelijk elektrotechnisch adviseur kan voor u een kabelberekening op maat maken waarmee een op de situatie toegesneden noodzakelijke doorsnede wordt uitgerekend en de warmte en energie verliezen worden weergegeven.

Gerard Wessels

Adviseur elektrotechniek bij Wesselektro advies in Houten. Gespecialiseerd in ontwerp, advies, beoordeling en technisch beheer van elektrische installaties in gebouwen en de volledige technische inrichting van server- of computerruimten. Hij stelt uw PvE op, schrijft uw Functioneel Bestek of verzorgt projecttoezicht.