Installatie automaten snel en veilig uitwisselen of bijplaatsen

• mei 25, 2015
• Advies elektrotechniek

Als alternatief voor de alom bekende smeltpatronen worden vaak installatie automaten ingezet. De toepassing van installatie automaten in verdeelinrichtingen is daarmee algemeen bekend. Maar, meer nog dan bij smeltpatronen zijn er specifieke aandachtspunten voor de toepassing en samenbouw van installatie automaten in verdeelinrichtingen.

Gemak van automaten

Installatie automaten worden meestal toegepast voor een compacte bouw van verdeelinrichtingen. Daarnaast wordt het foutief vervangen van smeltveiligheden, door een te hoge, te lage waarde of een verkeerd type, voorkomen. En uiteraard is een installatie automaat snel weer in te schakelen na een verholpen fout in de installatie.

Type automaten

Bij smeltpatronen kennen we verschillende uitschakelkarakteristieken. Dat geldt ook voor installatie automaten. Voor de standaard toepassing gebruikt u een type automaat met zogenoemde B-karakteristiek. Deze karakteristiek kan worden vergeleken met de standaard (snelle) smeltpatroon. Afhankelijk van de aan te sluiten belasting kunt u ook kiezen voor automaten met bijvoorbeeld een C- of D-karakteristiek om ongewenst uitschakelen door hoge inschakelstromen te voorkomen. Behalve de standaard automaten in diverse uitvoeringen zijn ook combinaties met meer beveiligingsfuncties verkrijgbaar. Denk daarbij aan aardlekautomaten waarbij de installatie automaat reeds is voorzien van een ingebouwde aardlekbeveiliging.

Aandachtspunten bij inbouw

Evenals bij smeltpatronen zijn er bij de toepassing van installatie automaten in een verdeelinrichting aandachtspunten voor de inbouw. Automaten voeren stroom. En stroom voerende componenten worden warm. Met die warmte ontwikkeling moet u dus rekening houden bij de inbouw. De norm NEN-EN-IEC 61439, sinds 1 november 2014 van kracht, beschrijft in meerdere bepalingen hoe om te gaan met de samenstelling van verdeelinrichtingen en dus de inbouw van installatie automaten. Met name de plaatsing en aansluitbedrading krijgen in deze norm ruim aandacht. Ook moet u bij de inbouw van installatie automaten rekening houden met de zogenoemde “derating”-factor. Dat wil zeggen dat de feitelijke uitschakelstroom van bijvoorbeeld een 25A-automaat zakt naar 23A naar mate meer automaten in de verdeelinrichting direct naast elkaar worden samengebouwd.

Kritische ruimten

Maar, als het gemak van automaten onder andere leidt tot snelle bediening en veilige afschakeling van te hoge stromen dan zou het logisch zijn dat die installatie automaten ook snel en veilig kunnen worden uitgewisseld. Dat komt de bedrijfszekerheid van uw installatie zeker ten goede. Met name in kritische omgevingen zoals computerruimten, ziekenhuizen en openbare gelegenheden zou u graag zien dat bij het uitwisselen of bijplaatsen van automaten niet de gehele verdeelinrichting behoeft te worden uitgeschakeld. Denk daarbij bijvoorbeeld aan down time van de installatie of specifieke maatregelen die de norm NEN 3140 voorschrijft.

Aanrakingsveilig railsysteem

Daar waar in sommige verdeelkasten in de woningbouw al inklikrail wordt toegepast is dat met name in kritische installaties nog veel belangrijker. Het goed doordacht samenstellen van een verdeelinrichting van bijvoorbeeld een computerruimte is daarbij een eerste vereiste voor een installatie waarin een hoge beschikbaarheid wordt verwacht. Het plaatsen van installatie automaten op een aanrakingsveilige primaire aansluitrail maakt het mogelijk die automaten veilig en snel uit te wisselen of bij te plaatsen zonder de verdeelinrichting uit bedrijf te hoeven nemen. En ook speciale veiligheidsmaatregelen volgens NEN 3140 zijn dan niet nodig. Behalve installatie automaten kunnen ook andere componenten zoals bijvoorbeeld lastschakelaars, aardlekautomaten en overspanningsbeveiligingen worden ingeklikt of vervangen. Alleen de afgaande bedrading moet worden aangesloten, maar dat kan per component spannings- en stroomloos worden uitgevoerd.

Uw onafhankelijk adviseur elektrotechniek helpt u graag met het ontwerp van uw verdeelinrichtingen.

Gerard Wessels

Adviseur elektrotechniek bij Wesselektro advies in Houten. Gespecialiseerd in ontwerp, advies, beoordeling en technisch beheer van elektrische installaties in gebouwen en de volledige technische inrichting van server- of computerruimten. Hij stelt uw PvE op, schrijft uw Functioneel Bestek of verzorgt projecttoezicht.