Inspectie elektrische installatie

• oktober 20, 2014
• Advies elektrotechniek

Uw elektrische installatie moet veilig kunnen worden gebruikt. Bij eerste aanleg besteedt u over het algemeen voldoende zorg aan een uitvoering volgens de voorschriften. Er bestaan immers normen, voorschriften en regelingen die bepalen hoe een installatie moet worden ingericht en aangelegd. Maar ook installaties moeten worden onderhouden volgens normen. Maar zijn normen verplicht en zo ja welke?

Normen en de wet

Een aantal normen zijn via de Omgevingswet, meer in het bijzonder via de Omgevingsregeling, of de ARBO-wet al dan niet volledig aangewezen als wettelijke norm. Daarmee zijn deze normen aangewezen als publiekrechtelijke verplichting en zijn daarmee automatisch onderdeel van een door u te sluiten overeenkomst voor het realiseren van een installatie.
Alle overige normen zijn derhalve niet publiekrechtelijk aangewezen en kunnen alleen onderdeel zijn van een door u gesloten privaatrechtelijke overeenkomst. Dat houdt in dat inspectie van uw installaties aan de hand van niet publiekrechtelijk aangewezen normen formeel alleen verplicht is als deze normen specifiek waren opgenomen in uw privaatrechtelijk gesloten overeenkomst met betrekking tot de realisatie van uw gebouw.

NEN 1010; aanleg

Een elektrische installatie dient met betrekking tot de aanleg volgens de Omgevingswet ten minste te voldoen aan de publiekrechtelijk aangewezen bepalingen uit de norm NEN 1010, geldig ten tijde van de aanleg. Indien u de norm NEN 1010 als geheel heeft benoemd in een privaatrechtelijke overeenkomst zal de installatie moeten voldoen aan zowel de publiekrechtelijke als ook aan alle overige in de norm opgenomen bepalingen. De norm wordt echter regelmatig gewijzigd en/of aangepast aan de internationale regelgeving, beschikbare technieken en nationale maatschappelijke inzichten. De norm NEN 1010 handelt over de kwaliteit en betrouwbaarheid van de elektrische installatie in de zin van veilig gebruik.

NEN 3140; beheer

Zodra sprake is van een werkgever-werknemer relatie met betrekking tot de bedrijfsvoering van de elektrische installatie stelt ook de Arbowet in de vorm van het ARBO-besluit artikel 3.4 (veilig gebruik van) en artikel 3.5 (veilig werken aan) eisen aan de veiligheid van uw installaties in de zin van kwaliteit, beheer, bediening, verantwoordelijkheid en bevoegdheid. De norm NEN-EN 50110/NEN 3140 is weliswaar niet publiekrechtelijk aangewezen, maar omvat wel bepalingen die invulling geven aan de Arbowet met betrekking tot een veilige bedrijfsvoering en beheer. De norm NEN 3140 handelt dus over veiligheid bij het werken aan, met of nabij elektrische installaties en gaat niet over de kwaliteit en betrouwbaarheid van die installaties in de zin van veilig gebruik.

Inspectie volgens NEN 1010

Inspectie van uw installatie op basis van NEN 1010 wordt vereist vanaf NEN 1010:1996 in artikel 134.2 en moet worden uitgevoerd bij eerste oplevering. In dit artikel wordt de manier en de inhoud van een inspectie niet aangegeven. Formeel dient er dus een bewijs van oplevering te zijn geleverd waarin ten minste de eerste inspectie van uw elektrische installatie moet zijn benoemd. In 1997 is NEN 1010:1996 aangevuld met o.a. deel 6:1997 waarin de manier en de inhoud van een inspectie wordt beschreven. Voor vervolginspecties wordt verwezen naar de norm NEN 3140. Deel 6:1997 is echter nooit publiekrechtelijk aangewezen en heeft derhalve geen juridisch kader tenzij u in een privaatrechtelijke overeenkomst de norm NEN 1010 als geheel van toepassing heeft verklaard.

Inspectie volgens NEN 3140

Zodra dus sprake is van een werkgever-werknemer relatie met betrekking tot de bedrijfsvoering van uw elektrische installatie stelt de Arbowet in de vorm van het ARBO-besluit artikel 3.4 (veilig gebruik van) eisen aan de veiligheid van installaties.
Hieruit mag u de conclusie trekken dat een volgens de norm NEN 1010 beschreven eerste inspectie, uitgevoerd volgens deel 6:1997, bij oplevering van een elektrische installatie te allen tijde dient te worden uitgevoerd bij installaties waarin sprake is van een werkgever-werknemer relatie. Vervolg inspecties op grond van de ARBO-wet kunnen dan aan de hand van de norm NEN 3140 worden uitgevoerd op basis van een in die norm omschreven risico analyse en daaruit voortvloeiende inspectie frequentie.

Tekeningen

De noodzaak van de aanwezigheid van tekeningen is verschillend weergegeven in respectievelijk de NEN 1010 en de NEN 3140. In de NEN 1010 gaat het om de aanwezigheid van de “relevante documentatie”. In de NEN 3140 gaat het om de aanwezigheid van “tekeningen” t.b.v. een juist uit te voeren inspectie.
De norm NEN 1010 bepaalt dat “waar nodig tekeningen en schema’s aanwezig moeten zijn”. Dat is volgens diezelfde norm ten minste een groepenverklaring per verdeelinrichting en in een installatie met meer dan 12 eindgroepen en/of een aangesloten vermogen van meer dan 20 kVA schema’s en tekeningen. Ook hier geldt dat deze eis uit de NEN 1010 niet valt onder de publiekrechtelijk aangewezen bepalingen en alleen kan worden gesteld indien u in een privaatrechtelijke overeenkomst de norm NEN 1010 bindend heeft verklaard.
Echter in een werkgever-werknemer omgeving is op grond van het ARBO-besluit artikel 3.4-lid 3 en de NEN 3140 de aanwezigheid van tekeningen alsnog van toepassing.

Uw onafhankelijk elektrotechnisch adviseur informeert u over de praktische uitwerking van deze tamelijk juridische aangelegenheid. Los van deze ingewikkelde materie kunt u natuurlijk gewoon besluiten uw elektrische installatie goed te documenteren waardoor een inspectie eenvoudiger wordt en bijdraagt aan een door u veilig te gebruiken installatie.

Gerard Wessels

Adviseur elektrotechniek bij Wesselektro advies in Houten. Gespecialiseerd in ontwerp, advies, beoordeling en technisch beheer van elektrische installaties in gebouwen en de volledige technische inrichting van server- of computerruimten. Hij stelt uw PvE op, schrijft uw Functioneel Bestek of verzorgt projecttoezicht.