Elektrische installatie op een goede manier inspecteren

• februari 08, 2017
• Advies elektrotechniek

De aanleg van een elektrische installatie voldoet over het algemeen wel aan de actuele regelgeving. De normen, voorschriften en regelingen voor de aanleg van een installatie zijn bekend. Maar, zodra een elektrische installatie in gebruik wordt genomen is een periodieke inspectie een belangrijk middel om vast te stellen of de installatie nog veilig kan worden gebruikt. Inspecteren volgens NEN 3140 wordt dan meestal voorgeschreven. Wat houdt dat in?

Wettelijke normen

Normen zijn niet wettelijk verplicht, tenzij een norm via een wet wordt aangewezen. Dat kan bijvoorbeeld door de Omgevingswet, of meer in het bijzonder via de Omgevingsregeling. De aangewezen norm is dan op zich nog geen wet, maar het in die norm beschreven veiligheidsniveau is dan maatgevend. In een werkgever-werknemer relatie kunnen ook via de Arbo-wet normen van toepassing zijn verklaard. Ook dan geldt dat het beschreven veiligheidsniveau maatgevend is.

Inspectie norm

Vaak wordt de norm NEN 3140 genoemd zodra een elektrotechnische installatie moet worden gekeurd of beter nog geïnspecteerd. Dat komt doordat de norm via de Arbo-wet wordt aangewezen als standaard te hanteren uitgangspunt. Maar, simpelweg verwijzen naar deze norm is niet voldoende. Wie de moeite neemt de norm te lezen zal al snel merken dat de norm geen inspectie voorschriften geeft, maar een procedure weergeeft waarmee een veilige bedrijfsvoering kan worden bereikt. Zo beschrijft de norm het aanstellen van onder andere een installatie verantwoordelijke (IV-er). Deze persoon is in principe verantwoordelijk voor een veilige bedrijfsvoering van een installatie en zou moeten vaststellen waar welke risico’s aanwezig zijn en hoe die te beheersen zijn. Alleen op die manier kan worden bepaald wat en hoe moet worden geïnspecteerd. Is geen installatie verantwoordelijke aangesteld dan wordt een juist uitgevoerde inspectie nagenoeg onmogelijk. Immers de risico’s zijn niet benoemd.

Beschrijving inspectie

Is een installatie verantwoordelijke aangesteld dan mag van die persoon worden verwacht dat de risico’s in de installatie en het uit te voeren periodieke onderhoud zijn beschreven. Maar, in het geval een installatie verantwoordelijke ontbreekt is er niets beschreven. Om een juiste inspectie uit te voeren zal dus eerst een beoordeling moeten worden gemaakt van de te verwachten risico’s binnen die installatie en de omgeving. Daarmee kunnen de te inspecteren onderdelen worden bepaald. Met andere woorden, er is dan bekend wat er moet worden geïnspecteerd. Maar, daarmee is het kader van een inspectie nog niet gereed. Vastgelegd moet nog worden hoe de inspectie wordt uitgevoerd en hoe de resultaten worden gerapporteerd. Wordt aan de inspecteur bijvoorbeeld ook een zorgplicht toegekend? Ofwel moet een inspecteur aangetroffen gevaarlijke situaties wel of niet per direct melden, en aan wie dan wel. En geldt dat ook voor situaties die niet met de feitelijke inspectie te maken hebben, maar wel van invloed kunnen zijn op een veilige bedrijfsvoering van die installatie?

Soorten van gebreken

In een te inspecteren elektrische installatie komen vele onderdelen voor waaraan gebreken kunnen zijn ontstaan. Die gebreken hebben vaak verschillende oorzaken. Zo kunnen al tijdens het ontwerp fouten zijn gemaakt, kan in de aanleg van de installatie al dan niet bewust zijn afgeweken van de voorschriften, of zijn installatie onderdelen door de tijd aangetast of door gebruik versleten. Een goede inspectie geeft behalve de constatering van eventuele fouten ook een mogelijke oorzaak aan of verdeelt de gebreken over van te voren bepaalde risico categorieën.

Programma van Eisen

Net als bij het ontwerpen van een elektrische installatie zou voor een inspectie ook een programma van eisen kunnen worden gebruikt. In dat PvE kan dan worden vastgelegd wat moet worden geïnspecteerd en hoe dat moet worden uitgevoerd en gerapporteerd. Ook kan daarin de manier van beoordelen en de verantwoordelijkheid van zowel de opdrachtgever als de inspecteur worden vastgelegd. Techniek Nederland heeft daartoe een model programma van eisen “veiligheidsinspecties voor elektrische installaties” opgesteld waarin veel zaken omtrent het juist inspecteren van een elektrische installatie al zijn aangegeven. Het model biedt een goede basis voor het opzetten van een verantwoord uitgevoerde inspectie van uw elektrische installatie.

Een goede inspectie begint met het vanaf het begin goed documenteren van uw elektrische installatie. Uw onafhankelijk adviseur elektrotechniek informeert u graag over de praktische uitwerking van een inspectie.

Gerard Wessels

Adviseur elektrotechniek bij Wesselektro advies in Houten. Gespecialiseerd in ontwerp, advies, beoordeling en technisch beheer van elektrische installaties in gebouwen en de volledige technische inrichting van server- of computerruimten. Hij stelt uw PvE op, schrijft uw Functioneel Bestek of verzorgt projecttoezicht.