Beheer en controle van decentrale noodverlichting

• november 03, 2014
• Advies elektrotechniek

Noodverlichting in uw gebouw is een essentiële veiligheidsvoorziening die helaas nog wel eens te weinig aandacht krijgt. De twee meest herkenbare onderdelen van noodverlichting zijn de vluchtwegverlichting en de bekende pictogrammen, vluchtwegaanduiding genoemd. In het Besluit bouwwerken leefomgeving en het Arbeidsomstandighedenbesluit is geregeld dat noodverlichting moet zijn aangebracht, met regelmaat moet worden onderhouden en gecontroleerd. Dat is veel werk als u alle armaturen moet nalopen. Maar het kan ook anders.

Draadloze controle

Met draadloze controle kunt u het beheer en de controle van decentrale noodverlichting eenvoudig uitvoeren. Decentrale armaturen sluit u aan op de normale netspanning van 230V in dezelfde eindgroep als de standaard verlichting in de betreffende ruimte. De installatie van het draadloze systeem voor bewaking en beheer van de armaturen gaat nagenoeg vanzelf. Elk met een zender/ontvanger uitgerust armatuur maakt op de voor heel Europa toegestane frequentie van 868 MHz contact met andere armaturen of met de centrale eenheid. De eigen status alsmede die van andere binnen het systeem aangemelde armaturen wordt automatisch overgedragen. Het bereik binnen gebouwen bedraagt hierbij veelal maximaal 30 meter. Dat is geen probleem omdat noodverlichtingsarmaturen over het algemeen minder dan 30 meter van elkaar zijn aangebracht. Dankzij de radiofrequentie van 868 MHz vormt zelfs een betonnen plafond tussen twee etages geen onoverkomelijke barrière.
Een draadloos testsysteem kan per centrale, afhankelijk van het fabricaat, circa 200 armaturen bevatten en regelt zichzelf volledig automatisch. Een armatuur voorzien van een zender/ontvanger maakt automatisch contact met alle overige bereikbare knooppunten in de elektrische installatie. Dit kunnen andere armaturen, repeaters of de centrale eenheid zelf zijn.

Centrale verwerking

Op een beschikbaar Windows-systeem installeert u de centrale besturingssoftware en slaat u gebouwplattegronden op. De aangemelde armaturen plaatst u op de plattegronden waarna die verschijnen samen met hun actuele status. Dat maakt de controle erg eenvoudig. Van de status kunt u periodiek een rapportage (logging) maken zodat de controle aantoonbaar wordt. Uiteraard is het verhelpen van een storing aan noodverlichting daardoor sneller mogelijk. Immers een foutmelding in de status van een armatuur wordt direct zichtbaar en, indien zo ingesteld, direct gemeld op een door u te kiezen systeem voor alarm opvolging.

Centrale besturing

Vele van de voor draadloze controle beschikbare noodverlichtingsarmaturen kunt u op afstand tevens draadloos in- en uitschakelen. Op die manier kan in de centrale besturingssoftware ook een tijdsschema worden vastgelegd waarmee bijvoorbeeld de noodverlichting ’s nachts of tijdens het weekend compleet kan worden uitgeschakeld. Of u laat de noodverlichting uitschakelen door een contact van de inbraakdetectie installatie. Hierdoor bespaart u met dit systeem zelfs energie terwijl de veiligheid gewaarborgd blijft. Noodverlichting met draadloze controle is in uiterlijk gelijk aan de “standaard” noodverlichting. Zelfs in roestvrijstalen of aluminium behuizingen vereist de draadloze technologie geen zichtbare antennes.

Controle via een kabel

Behalve draadloze controle kunt u het beheer ook uitvoeren met een bedraad netwerk. Uw decentrale noodverlichtingsinstallatie kunt u ook in dit systeem centraal bewaken en beheren vanaf één werkplek. Hiervoor worden de armaturen voorzien van een communicatiemodule en aangesloten op een communicatienetwerk. Via een centrale applicatie kan vervolgens de installatie gemonitord worden op bijvoorbeeld een pc, tablet of zelfs smartphone. Op deze manier heeft u een overzichtelijke, adequate en actuele status van het functioneren van de noodverlichtingsinstallatie en kunt u door middel van de logboekfunctie het onderhoud aantoonbaar registreren.

DALI-protocol

Voor het monitoren van decentrale armaturen in een bedraad netwerk kan ook het DALI-protocol worden gebruikt. Dat levert een voordeel op als in uw verlichtingsinstallatie het DALI-systeem al wordt gebruikt voor bediening en besturing. De software ondersteunt uiteraard het DALI-protocol volgens de DALI-normen IEC 62386-101 en -202 om te kunnen communiceren met de armaturen. De functionaliteiten van het totale systeem worden bepaald door de centrale applicatie. Dankzij het DALI-protocol kan de algemene verlichting en dus ook de noodverlichting geïntegreerd worden in één centraal beheersysteem. Hiermee wordt tegemoet gekomen aan de vraag naar een totaaloplossing in licht waarvan nu ook noodverlichting onderdeel uit maakt.

Uw onafhankelijk adviseur elektrotechniek is uw aanspreekpunt voor de keuze van een voor uw situatie geschikt systeem voor beheer en controle van uw decentrale noodverlichting.

Gerard Wessels

Adviseur elektrotechniek bij Wesselektro advies in Houten. Gespecialiseerd in ontwerp, advies, beoordeling en technisch beheer van elektrische installaties in gebouwen en de volledige technische inrichting van server- of computerruimten. Hij stelt uw PvE op, schrijft uw Functioneel Bestek of verzorgt projecttoezicht.